รู้สึกฉลาดเมื่อว่าคนอื่นโง่คือ คนพาล
รู้สึกฉลาดเมื่อว่าคนอื่นโง่คือ คนพาล
เมื่อเจริญสติกระทั่งสติเริ่มชนะอารมณ์พาลได้ผู้เจริญสติจะเห็นความจริงประการหนึ่ง คืออารมณ์พาลเป็นของมืด
เป็นตัวพอกพูนโมหะห่อหุ้มจิตให้หลงผิดคิดพลาดกันได้แบบตื้นๆประเภทอยากด่าตั้งข้อหาว่าเขาโง่ โดยไม่ต้องมีคำอธิบายกำกับ
หรืออยากเกรี้ยวกราดโดยไม่ต้องสมเหตุสมผลซึ่งแบบนั้น ถ้าขุดหาเหตุผลกันจริงๆก็จะพบว่าไม่ใช่เหตุผลทางความคิด
แต่เป็นเหตุผลทางอารมณ์คือแค่อยากอวดฤทธิ์ อวดอำนาจ ง่ายๆแค่นั้น
หากเคยมีประสบการณ์ร่วมขบวนการแบ่งพรรคแบ่งพวกด่าทอกันคุณจะเข้าใจข้อเท็จจริงทางอารมณ์ชนิดนี้ได้ดี
พอแบ่งข้าง ก็ต้องเข้าข้างกันข้างตัวเองผิดต้องทำเป็นหรี่ตาลงแต่อีกข้างยังไม่ทันผิด ก็เปิดตาเสียกว้าง
ต่อให้ถูก ก็ต้องแกล้งโยงนั่นโยงนี่บิดเบือนให้กลายเป็นผิดจนได้
เราทุกคนต่างสุ่มเสี่ยงที่จะไปยืนตรงจุดหนึ่งที่เป็นต้นทางของความเป็นพาลไม่ว่าจะด้วยความแบ่งเขาแบ่งเราระดับบ้าน
ระดับออฟฟิศ ระดับอุดมการณ์ทางการเมืองหรือแม้กระทั่งระดับศรัทธาทางศาสนา
เพื่อป้องกันไม่ให้ตนเองต้องหลงไปเดินบนเส้นทางคนพาลก็เพียงตกลงกับตนเองไว้ว่าเราจะไม่ไหลตามน้ำ เช่น
พรรคพวกตัวเองผิด ต้องไม่แกล้งพูดว่าถูกพรรคพวกอีกฝ่ายถูก
ต้องไม่แกล้งพูดว่าผิดพอถูกว่าตามถูก ผิดว่าตามผิดจิตก็ไม่บิดเบี้ยวแบบพาลแล้ว
อีกประการหนึ่งเมื่อขัดแย้งกันด้วยมุมมองคุณต้องรู้ว่ามุมมองที่ต่างกันไม่ใช่ความโง่การด่าสั้นๆว่าอีกฝ่าย ‘โง่’ ต่างหาก
ที่ทำให้จิตตัวเองมืดลงขังจิตตัวเองไว้กับกล่องแคบๆได้เห็นได้ง่ายๆจากความปักใจยึดมั่นเหนียวแน่น
เชื่อว่าเขาโง่แน่ๆ อยากด่าว่าเขาโง่แต่ไม่อยากให้เหตุผลว่าเขาโง่อย่างไรโง่ เพราะเชื่อต่างกับเราที่ฉลาด
โง่ เพราะไม่รู้จักยอมรับความจริงหรือว่าโง่ เพราะพูดตรงกับความจริงที่เราไม่อยากรับ
วิธีง่ายๆที่จะหลุดจากกล่องมืดๆที่คับแคบได้คือ ลองขุดให้พบสิ่งที่อีกฝ่ายรู้ลองสมมุติให้ตัวเองยืนข้างเดียวกับอีกฝ่าย
ต้องเข้าข้างกัน ต้องพูดแก้ต่างให้กันลองหาคำอธิบายให้ได้สักสองสามข้อว่าทำไมอีกฝ่ายถึงเชื่ออย่างนั้น คิดอย่างนั้น ยึดอย่างนั้น
สำรวจไปสำรวจมาคุณจะพบว่าใจที่รู้เหตุ รู้ผลมักไม่ผลิตคำสั้นๆที่ตื้นเขินออกมาด่ากันแต่จะมีความกรุณา มีแก่ใจผลิตคำอธิบายดีๆ
เห็นใครเข้าใจผิด ก็คิดเปลี่ยนให้เป็นถูกไม่ใช่คิดด่าให้เจ็บใจหรือเมื่อเห็นใครเข้าใจถูกแบบของเขา
แม้ไม่ถูกใจเรา ก็เย็นพอที่จะคุยกันว่าเขาเห็นอย่างไร เราเห็นอย่างไรกับทั้งมีทางเจอกันณ จุดที่เห็นเหมือนกันได้อย่างไร
นั่นแหละ! ความฉลาดทางการคิดที่แท้จริงและนั่นแหละ ความฉลาดทางจิตที่เพิ่มขึ้นจากการเอาชนะโมหะในตนเองได้