ของดีอย่ามองข้าม! “มะก่องข้าว” สมุนไพรแก้ปวดกระดูก แก้โรคเบาหวานดีมาก
โรคเบาหวานเป็นอีกโรคหนึ่งที่เราต้องให้ความสำคัญ เนื่องจากในปัจจุบันมีคนเป็นจำนวนมากที่เป็นโรคเบาหวาน ซึ่งเดิมโรคเบาหวานส่วนใหญ่จะเกิดกับคนที่เป็นโรคอ้วนและผู้สูงอายุ แต่ปัจจุบันคนผอมและคนอายุไม่มากก็เป็นเบาหวานได้ ซึ่งโรคเบาหวานเป็นโรคที่ใครเป็นแล้วโอกาสที่จะรักษาให้หายขาดนั้นยาก นอกจากคอยควบคุมระดับน้ำตาลเอาไว้เท่านั้น คนส่วนใหญ่ที่เป็นเบาหวานจะรักษาโดยวิธีการทานยาทั้งยาแผนปัจจุบันและยาสมุนไพรควบคู่กันไป
โดยมียาสมุนไพรหลายชนิดที่สามารถแก้โรคเบาหวานได้ แม้ว่าจะไม่หายขาด แต่ก็สามารถลดปริมาณน้ำตาลลงได้ ซึ่งสมุนไพรตัวหนึ่งที่มีสรรพคุณในการรักษาโรคเบาหวาน นั้นก็คือ มะก่องข้าว ซึ่งบางพื้นที่เรียก มะอุบข้าว, ตอบแตบ, ปอบแปบ, โผงผาง, พันสีครอบ, ครอบจักรวาล, มะก่องเข้า, ครอบตะลับ, ครอบพันสี, หญ้าขัดหลวง, หญ้าขัดใบป้อม และขัดหมอหลวง แตกต่างกันไป
สมุนไพรมะก่องข้าว
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Abutilon indicum (L.) Sweet
ชื่อวงศ์ : MALVACEAE
สมุนไพรมีชื่อเรียกตามท้องถิ่นอื่นๆ ว่า ก่อนเข้า (เชียงใหม่), โผงผาง โพะเพะ (นครราชสีมา), ก้นจ้ำ หมากก้นจ้ำ (ปราจีนบุรี), พรมชาติ (ภาคกลางบางพื้นที่), บอบแปบ ปอปแบบ มะก่องเข้า (ภาคตะวันตกเฉียงเหนือ), ขัดมอนหลวง ครอบตลับ หญ้าขัดหลวง หญ้าขัดใบป้อม, ขัดมอญ ครอบ ครอบจักรวาฬ ครอบจักรวาล ตอบแตบ (ไทย), บั่วปั่วเช่า,กิมฮวยเช่า (จีน), มะก่องข้าว, มะอุบข้าว, กระติ๊บข้าว, หมอผ่านเฉ่า แตกต่างกันไป
ลักษณะ เป็นไม้พุ่มอายุปีเดียวหรือหลายปี สูง 0.5-2 เมตร ใบรูปไข่ โคนใบรูปหัวใจ ปลายใบแหลม หูใบรูปแถบ ออกดอกเดี่ยวๆที่ซอกใบ มีรอยข้อต่อ พองออก และหักงอ ที่ส่วนปลายก้านดอก กลีบดอกสีเหลืองหรือส้ม รูปไข่กลับ ปลายมน หรือปลายตัด หรือเว้าบุ๋ม ยาวประมาณ 8 มิลลิเมตร บริเวณโคนมีขนรูปดาว บริเวณอื่นผิวเกลี้ยง ผลแห้งแล้วแตก รูปครึ่งทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-2 เซนติเมตร แบ่งเป็น 15-22 ซีก ปลายแหลมสั้นๆ มีขนปกคลุมแน่นที่โคน เมล็ด 2-3 เมล็ดต่อซีกผล รูปไต มีขนรูปดาวปกคลุม
สมุนไพรมะก่องข้าวสามารถนำมาใช้ทำยาได้ตั้งแต่รากจนถึงใบ และลูกดิบอ่อนก็สามารถกินได้ หากจะเก็บไว้ให้ได้นานขึ้นก็นำต้นมะก่องข้าวมาหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ ตากแดดให้แห้งสนิท ถ้าไม่แห้งสนิทก็จะต้องอบให้แห้ง เพื่อไม่ให้เกิดเชื้อราจะเก็บไว้นานๆ หรือจะทานแบบสดๆ ด้วยการเด็ดใบมาต้มทานก็ได้ มะก่องข้าวนอกจากรักษาโรคเบาหวานแล้ว ยังสามารถนำส่วนต่างๆ มาใช้เป็นสมุนไพรรักษาโรคอื่นได้
เป็นยาแก้โรคเบาหวาน นำใบหรือทั้งต้นใช้ต้มกับน้ำดื่ม ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด หรือใช้ยอดสดยาว 1 คืบ จำนวน 15 ยอด นำมาต้มกับน้ำประมาณ 6 แก้วจนเดือด ใช้ดื่มในขณะยังอุ่นจนหมด ติดต่อกันทุกวันประมาณ 2-3 อาทิตย์ หรือมีการใช้ผลต้มกับน้ำกินครั้งละ 8-9 ผลต่อน้ำ 2 ลิตร หากน้ำตาลในเลือดลดลงแล้วให้ใช้เพียง 4-5 ผลต่อน้ำ 2 ลิตร ต้มดื่มแทนน้ำ จะช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ บ้างก็ว่าใช้ทั้ง 5 ส่วนของครอบฟันสีก็ใช้รักษาโรคเบาหวานได้ นอกจากน้ำตาลจะลดแล้วผู้ที่เป็นแผลเปื่อยจากเบาหวานก็หายด้วย (ผล,ใบ,ทั้งต้น) โดยมีผลการทดลองสนับสนุนสรรพคุณนี้ ทดสอบฤทธิ์ในการลดระดับน้ำตาลในเลือดของสารสกัดจากมะก่องข้าว ด้วยการป้อนสารสกัดในขนาด 500 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักหนู 1 กิโลกรัม พบว่าสารสกัดดังกล่าวจะใช้เวลาดูดซึมประมาณ 2 ชั่วโมง จึงจะออกฤทธิ์
ยาแก้โรคลมบ้าหมู หรือโรคลมชัก ด้วยการใช้ทั้งต้นรวมรากนำมาต้มกับน้ำปริมาณพอสมควรจนเดือด แล้วนำมาดื่มในขณะยังอุ่นทุกวัน วันละ 2-3 ครั้ง ผู้ที่เพิ่งเป็นโรคดังกล่าวจะหายในไม่นาน แต่ถ้าเป็นนานเกิน 5 ปีแล้ว ต้องต้มดื่มติดต่อกันทุกวันเป็นเวลานาน 1 ปี จึงจะหาย
ช่วยแก้อาการหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรัง ด้วยการใช้รากแห้งประมาณ 15-30 กรัม ข้าวเหนียวปริมาณ 1 ถ้วย (หรือจะใช้เนื้อหมูไร้มัน หรือเต้าหู้แทนข้าวเหนียวก็ได้) ในปริมาณพอสมควร ใช้ต้มกับน้ำรับประทาน
ช่วยแก้อาการรากฟันเน่าและเป็นหนอง ด้วยการใช้รากแห้งประมาณ 15 กรัม นำมาผสมกับน้ำตาลแดงพอสมควร ใช้ต้มกับน้ำดื่ม หรือจะใช้รากแห้งนำมาแช่กับน้ำส้มสายชูประมาณ 1 ชั่วโมง แล้วเอาผ่าห่อนำมาอมไว้ในปากบ่อยๆ และใบใช้ขยี้นำมาอุดฟัน ช่วยแก้อาการปวดฟัน แก้อาการเหงือกอักเสบ
ช่วยแก้อาการเจ็บคอ ต่อมทอนซิลอักเสบ อาการไอ และหลอดลมอักเสบ ด้วยการใช้รากนำมาทุบแล้วแช่กับน้ำส้มสายชูประมาณหนึ่งชั่วโมง จากนั้นนำมาอมจะทำให้อาการดีขึ้น ส่วนอีกวิธีแก้ต่อมทอนซิลอักเสบ ให้ใช้ทั้งต้นสด 40-80 กรัม นำมาต้มกับน้ำรับประทาน
แก้อาการบิดมูกเลือด บิดมูกขาว ด้วยการใช้เมล็ดนำมาคั่วให้เกรียม แล้วบดให้เป็นผง ใช้ครั้งละ 3-5 กรัม นำมาผสมกับน้ำผึ้งรับประทานก่อนอาหาร วันละ 3 ครั้ง
ช่วยขับปัสสาวะ , ช่วยแก้อาการปัสสาวะขัด เจ็บ ขุ่น ปัสสาวะกะปริบกะปรอย ปวดแสบเวลาขับปัสสาวะ หรือที่เรียกว่าโรคติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ โดยใช้ทั้งต้นสด 40-80 กรัม นำมาต้มกับน้ำรับประทาน หรือเปลือกนั้นมีเมือก ที่นำมาใช้เป็นยาขับปัสสาวะได้เช่นกัน มีการใช้ในอินโดจีนโดยใช้ดอกอ่อนและเมล็ดเป็นยาขับปัสสาวะ และหล่อลื่น ในอินเดียจะใช้ยาชงจากราก เป็นยาแก้อาการขัดเบาเป็นเลือด และยังระบุด้วยว่ารากและเปลือกนั้นมีฤทธิ์ขับปัสสาวะได้เป็นอย่างดี
ประคบ แก้ปวดเมื่อยกระดูก ให้เอา “มะก่องข้าว” ทั้งต้นรวมรากแบบแห้ง 1 กำมือต้มกับน้ำท่วมยาจนเดือดแล้วเอาเนื้อห่อผ้าขาวบางประคบจุดที่ปวดกระดูกและดื่มน้ำที่ต้มครั้งละครึ่งแก้ว 3 เวลา เช้า กลางวัน เย็น ก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ หรือ จะเอาทั้งต้นแบบแห้งต้มน้ำอาบ จะช่วยให้อาการปวดกระดูกและอาการไข้ที่เกิดจากการปวดกระดูกที่อักเสบให้หายได้
สรุปสรรพคุณทางสมุนไพรของมะก่องข้าว
ต้น - ช่วยบำรุงโลหิต ขับลม ช่วยย่อยและทำให้เจริญอาหาร
ราก - แก้โรคเกี่ยวกับระบบหลอดลม น้ำดี บำรุงธาตุเจริญอาหาร ปัสสาวะขุ่น เสียวมดลูก ตกขาวมีกลิ่นเหม็นคาว แก้ไอ ผอมเหลือง บำรุงกำลัง
ใบหรือทั้งต้น - ต้มน้ำดื่มแก้โรคเบาหวาน ขับปัสสาวะ ล้างแผล ตำรายาพื้นบ้านใช้ใบตำพอกบ่มหนองให้สุกและแตกเร็วขึ้น นอกจากนั้น ใบยังใช้ขยี้อุดฟัน แก้ปวดฟัน แก้เหงือกอักเสบ
ดอก - ฟอกล้างลำไส้ให้สะอาด
มะก่องข้าว เป็นสมุนไพรอีกชนิดหนึ่ง เป็นทางเลือกที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์เพื่อป้องกันการเกิดโรคเบาหวานได้นะคะ และอีกทั้งยังมีสมุนไพรอีกหลายชนิดที่แก้โรคเบาหวานได้ แต่ต้องศึกษาสรรพคุณต่างๆ ของสมุนไพรนั้นๆ ให้รอบคอบก่อนที่จะนำมาใช้กันด้วย ทางที่ดีคือควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ เพื่อความปลอดภัยและสุขภาพที่ดีค่ะ
** สมุนไพรใกล้ตัว มุ่งเสนอสรรพคุณทางยา การนำไปใช้ควรพิจารณาอย่างรอบด้าน **
โรคเบาหวานเป็นอีกโรคหนึ่งที่เราต้องให้ความสำคัญ เนื่องจากในปัจจุบันมีคนเป็นจำนวนมากที่เป็นโรคเบาหวาน ซึ่งเดิมโรคเบาหวานส่วนใหญ่จะเกิดกับคนที่เป็นโรคอ้วนและผู้สูงอายุ แต่ปัจจุบันคนผอมและคนอายุไม่มากก็เป็นเบาหวานได้ ซึ่งโรคเบาหวานเป็นโรคที่ใครเป็นแล้วโอกาสที่จะรักษาให้หายขาดนั้นยาก นอกจากคอยควบคุมระดับน้ำตาลเอาไว้เท่านั้น คนส่วนใหญ่ที่เป็นเบาหวานจะรักษาโดยวิธีการทานยาทั้งยาแผนปัจจุบันและยาสมุนไพรควบคู่กันไป
โดยมียาสมุนไพรหลายชนิดที่สามารถแก้โรคเบาหวานได้ แม้ว่าจะไม่หายขาด แต่ก็สามารถลดปริมาณน้ำตาลลงได้ ซึ่งสมุนไพรตัวหนึ่งที่มีสรรพคุณในการรักษาโรคเบาหวาน นั้นก็คือ มะก่องข้าว ซึ่งบางพื้นที่เรียก มะอุบข้าว, ตอบแตบ, ปอบแปบ, โผงผาง, พันสีครอบ, ครอบจักรวาล, มะก่องเข้า, ครอบตะลับ, ครอบพันสี, หญ้าขัดหลวง, หญ้าขัดใบป้อม และขัดหมอหลวง แตกต่างกันไป
สมุนไพรมะก่องข้าว
ชื่อวิทยาศาสตร์ : Abutilon indicum (L.) Sweet
ชื่อวงศ์ : MALVACEAE
สมุนไพรมีชื่อเรียกตามท้องถิ่นอื่นๆ ว่า ก่อนเข้า (เชียงใหม่), โผงผาง โพะเพะ (นครราชสีมา), ก้นจ้ำ หมากก้นจ้ำ (ปราจีนบุรี), พรมชาติ (ภาคกลางบางพื้นที่), บอบแปบ ปอปแบบ มะก่องเข้า (ภาคตะวันตกเฉียงเหนือ), ขัดมอนหลวง ครอบตลับ หญ้าขัดหลวง หญ้าขัดใบป้อม, ขัดมอญ ครอบ ครอบจักรวาฬ ครอบจักรวาล ตอบแตบ (ไทย), บั่วปั่วเช่า,กิมฮวยเช่า (จีน), มะก่องข้าว, มะอุบข้าว, กระติ๊บข้าว, หมอผ่านเฉ่า แตกต่างกันไป
ลักษณะ เป็นไม้พุ่มอายุปีเดียวหรือหลายปี สูง 0.5-2 เมตร ใบรูปไข่ โคนใบรูปหัวใจ ปลายใบแหลม หูใบรูปแถบ ออกดอกเดี่ยวๆที่ซอกใบ มีรอยข้อต่อ พองออก และหักงอ ที่ส่วนปลายก้านดอก กลีบดอกสีเหลืองหรือส้ม รูปไข่กลับ ปลายมน หรือปลายตัด หรือเว้าบุ๋ม ยาวประมาณ 8 มิลลิเมตร บริเวณโคนมีขนรูปดาว บริเวณอื่นผิวเกลี้ยง ผลแห้งแล้วแตก รูปครึ่งทรงกลม เส้นผ่านศูนย์กลาง 1.5-2 เซนติเมตร แบ่งเป็น 15-22 ซีก ปลายแหลมสั้นๆ มีขนปกคลุมแน่นที่โคน เมล็ด 2-3 เมล็ดต่อซีกผล รูปไต มีขนรูปดาวปกคลุม
สมุนไพรมะก่องข้าวสามารถนำมาใช้ทำยาได้ตั้งแต่รากจนถึงใบ และลูกดิบอ่อนก็สามารถกินได้ หากจะเก็บไว้ให้ได้นานขึ้นก็นำต้นมะก่องข้าวมาหั่นเป็นชิ้นเล็กๆ ตากแดดให้แห้งสนิท ถ้าไม่แห้งสนิทก็จะต้องอบให้แห้ง เพื่อไม่ให้เกิดเชื้อราจะเก็บไว้นานๆ หรือจะทานแบบสดๆ ด้วยการเด็ดใบมาต้มทานก็ได้ มะก่องข้าวนอกจากรักษาโรคเบาหวานแล้ว ยังสามารถนำส่วนต่างๆ มาใช้เป็นสมุนไพรรักษาโรคอื่นได้
เป็นยาแก้โรคเบาหวาน นำใบหรือทั้งต้นใช้ต้มกับน้ำดื่ม ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด หรือใช้ยอดสดยาว 1 คืบ จำนวน 15 ยอด นำมาต้มกับน้ำประมาณ 6 แก้วจนเดือด ใช้ดื่มในขณะยังอุ่นจนหมด ติดต่อกันทุกวันประมาณ 2-3 อาทิตย์ หรือมีการใช้ผลต้มกับน้ำกินครั้งละ 8-9 ผลต่อน้ำ 2 ลิตร หากน้ำตาลในเลือดลดลงแล้วให้ใช้เพียง 4-5 ผลต่อน้ำ 2 ลิตร ต้มดื่มแทนน้ำ จะช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ บ้างก็ว่าใช้ทั้ง 5 ส่วนของครอบฟันสีก็ใช้รักษาโรคเบาหวานได้ นอกจากน้ำตาลจะลดแล้วผู้ที่เป็นแผลเปื่อยจากเบาหวานก็หายด้วย (ผล,ใบ,ทั้งต้น) โดยมีผลการทดลองสนับสนุนสรรพคุณนี้ ทดสอบฤทธิ์ในการลดระดับน้ำตาลในเลือดของสารสกัดจากมะก่องข้าว ด้วยการป้อนสารสกัดในขนาด 500 มิลลิกรัมต่อน้ำหนักหนู 1 กิโลกรัม พบว่าสารสกัดดังกล่าวจะใช้เวลาดูดซึมประมาณ 2 ชั่วโมง จึงจะออกฤทธิ์
ยาแก้โรคลมบ้าหมู หรือโรคลมชัก ด้วยการใช้ทั้งต้นรวมรากนำมาต้มกับน้ำปริมาณพอสมควรจนเดือด แล้วนำมาดื่มในขณะยังอุ่นทุกวัน วันละ 2-3 ครั้ง ผู้ที่เพิ่งเป็นโรคดังกล่าวจะหายในไม่นาน แต่ถ้าเป็นนานเกิน 5 ปีแล้ว ต้องต้มดื่มติดต่อกันทุกวันเป็นเวลานาน 1 ปี จึงจะหาย
ช่วยแก้อาการหูชั้นกลางอักเสบเรื้อรัง ด้วยการใช้รากแห้งประมาณ 15-30 กรัม ข้าวเหนียวปริมาณ 1 ถ้วย (หรือจะใช้เนื้อหมูไร้มัน หรือเต้าหู้แทนข้าวเหนียวก็ได้) ในปริมาณพอสมควร ใช้ต้มกับน้ำรับประทาน
ช่วยแก้อาการรากฟันเน่าและเป็นหนอง ด้วยการใช้รากแห้งประมาณ 15 กรัม นำมาผสมกับน้ำตาลแดงพอสมควร ใช้ต้มกับน้ำดื่ม หรือจะใช้รากแห้งนำมาแช่กับน้ำส้มสายชูประมาณ 1 ชั่วโมง แล้วเอาผ่าห่อนำมาอมไว้ในปากบ่อยๆ และใบใช้ขยี้นำมาอุดฟัน ช่วยแก้อาการปวดฟัน แก้อาการเหงือกอักเสบ
ช่วยแก้อาการเจ็บคอ ต่อมทอนซิลอักเสบ อาการไอ และหลอดลมอักเสบ ด้วยการใช้รากนำมาทุบแล้วแช่กับน้ำส้มสายชูประมาณหนึ่งชั่วโมง จากนั้นนำมาอมจะทำให้อาการดีขึ้น ส่วนอีกวิธีแก้ต่อมทอนซิลอักเสบ ให้ใช้ทั้งต้นสด 40-80 กรัม นำมาต้มกับน้ำรับประทาน
แก้อาการบิดมูกเลือด บิดมูกขาว ด้วยการใช้เมล็ดนำมาคั่วให้เกรียม แล้วบดให้เป็นผง ใช้ครั้งละ 3-5 กรัม นำมาผสมกับน้ำผึ้งรับประทานก่อนอาหาร วันละ 3 ครั้ง
ช่วยขับปัสสาวะ , ช่วยแก้อาการปัสสาวะขัด เจ็บ ขุ่น ปัสสาวะกะปริบกะปรอย ปวดแสบเวลาขับปัสสาวะ หรือที่เรียกว่าโรคติดเชื้อในระบบทางเดินปัสสาวะ โดยใช้ทั้งต้นสด 40-80 กรัม นำมาต้มกับน้ำรับประทาน หรือเปลือกนั้นมีเมือก ที่นำมาใช้เป็นยาขับปัสสาวะได้เช่นกัน มีการใช้ในอินโดจีนโดยใช้ดอกอ่อนและเมล็ดเป็นยาขับปัสสาวะ และหล่อลื่น ในอินเดียจะใช้ยาชงจากราก เป็นยาแก้อาการขัดเบาเป็นเลือด และยังระบุด้วยว่ารากและเปลือกนั้นมีฤทธิ์ขับปัสสาวะได้เป็นอย่างดี
ประคบ แก้ปวดเมื่อยกระดูก ให้เอา “มะก่องข้าว” ทั้งต้นรวมรากแบบแห้ง 1 กำมือต้มกับน้ำท่วมยาจนเดือดแล้วเอาเนื้อห่อผ้าขาวบางประคบจุดที่ปวดกระดูกและดื่มน้ำที่ต้มครั้งละครึ่งแก้ว 3 เวลา เช้า กลางวัน เย็น ก่อนหรือหลังอาหารก็ได้ หรือ จะเอาทั้งต้นแบบแห้งต้มน้ำอาบ จะช่วยให้อาการปวดกระดูกและอาการไข้ที่เกิดจากการปวดกระดูกที่อักเสบให้หายได้
สรุปสรรพคุณทางสมุนไพรของมะก่องข้าว
ต้น - ช่วยบำรุงโลหิต ขับลม ช่วยย่อยและทำให้เจริญอาหาร
ราก - แก้โรคเกี่ยวกับระบบหลอดลม น้ำดี บำรุงธาตุเจริญอาหาร ปัสสาวะขุ่น เสียวมดลูก ตกขาวมีกลิ่นเหม็นคาว แก้ไอ ผอมเหลือง บำรุงกำลัง
ใบหรือทั้งต้น - ต้มน้ำดื่มแก้โรคเบาหวาน ขับปัสสาวะ ล้างแผล ตำรายาพื้นบ้านใช้ใบตำพอกบ่มหนองให้สุกและแตกเร็วขึ้น นอกจากนั้น ใบยังใช้ขยี้อุดฟัน แก้ปวดฟัน แก้เหงือกอักเสบ
ดอก - ฟอกล้างลำไส้ให้สะอาด
มะก่องข้าว เป็นสมุนไพรอีกชนิดหนึ่ง เป็นทางเลือกที่สามารถนำมาใช้ประโยชน์เพื่อป้องกันการเกิดโรคเบาหวานได้นะคะ และอีกทั้งยังมีสมุนไพรอีกหลายชนิดที่แก้โรคเบาหวานได้ แต่ต้องศึกษาสรรพคุณต่างๆ ของสมุนไพรนั้นๆ ให้รอบคอบก่อนที่จะนำมาใช้กันด้วย ทางที่ดีคือควรปรึกษาแพทย์ก่อนเสมอ เพื่อความปลอดภัยและสุขภาพที่ดีค่ะ
** สมุนไพรใกล้ตัว มุ่งเสนอสรรพคุณทางยา การนำไปใช้ควรพิจารณาอย่างรอบด้าน **