วันล้างโลก สุดสะเทือนใจ ที่เคยเกิดขึ้นในประวัติศาสตร์ “วันสมโภชนักบุญนิกายคาทอลิก” มีผู้เสียชีวิตกว่า ๑๐๐,๐๐๐ คน

แผ่นดินไหวที่ลิสบอน พ.ศ. ๒๒๙๘ หรือรู้จักกันในชื่อ แผ่นดินไหวครั้งใหญ่ลิสบอน ประเทศโปรตุเกส เกิดขึ้นเมื่อวันที่ ๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๒๙๘ (ค.ศ. ๑๗๕๕) เวลา ๐๙.๔๐ น. ตามเวลาท้องถิ่น หลังจากเกิดแผ่นดินไหว ได้เกิดอัคคีภัยและคลื่นสึนามิตามมา ซึ่งทำลายกรุงลิสบอนและบริเวณใกล้เคียงในราชอาณาจักรโปรตุเกสลงเกือบสิ้นเชิง นักวิทยาแผ่นดินไหวปัจจุบันประเมินว่าแผ่นดินไหวลิสบอนคราวนี้มีขนาดประมาณ ๘.๕-๙.๐ ตามมาตราขนาดโมเมนต์ โดยมีศูนย์กลางแผ่นดินไหวอยู่ในมหาสมุทรแอตแลนติกห่างจากแหลมเซนต์วินเซนต์ไปทางตะวันตก-ตะวันตกเฉียงใต้ราว ๒๐๐ กิโลเมตร ตัวเลขประเมินผู้เสียชีวิตเฉพาะในกรุงลิสบอนอยู่ระหว่าง ๑๐,๐๐๐ ถึง ๑๐๐,๐๐๐ คน จึงนับเป็นหนึ่งในแผ่นดินไหวครั้งที่มีผู้เสียชีวิตมากที่สุดในประวัติศาสตร์

แผ่นดินไหวดังกล่าวเกิดขึ้นเมื่อเช้าวันที่ ๑ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๒๙๘ ซึ่งเป็นวันสมโภชนักบุญทั้งหลาย (All Saints’ Day) วันหยุดของนิกายคาทอลิก รายงานร่วมสมัยระบุว่าแผ่นดินไหวเกิดขึ้นนาน ๓.๕-๖ นาที ทำให้เกิดรอยแรกขนาดใหญ่กว้าง ๕ เมตรเกิดขึ้น ณ ใจกลางนคร ผู้รอดชีวิตต่างเร่งรุดไปยังพื้นที่เปิดของท่าเรือเพื่อความปลอดภัยและเฝ้ามองขณะที่น้ำลดต่ำลง ประมาณ ๔๐ นาทีหลังเกิดแผ่นดินไหว คลื่นสึนามิขนาดยักษ์ได้พัดท่วมท่าเรือและเขตเมือง ไปจนถึงแม่น้ำทากัส หลังจากนี้ยังมีคลื่นสึนามิอีกสองคลื่นเกิดขึ้นตามมา ในบางพื้นที่ เพลิงได้โหมลุกอย่างรวดเร็วและลุกไหม้นานถึงห้าวัน

แรงสั่นสะเทือนจากแผ่นดินไหวสามารถรู้สึกได้ทั่วทวีปยุโรป ไกลถึงฟินแลนด์และแอฟริกาเหนือ และในบางแหล่งข้อมูล กระทั่งในกรีนแลนด์ และแคริบเบียน คลื่นสึนามิสูงถึง ๒๐ เมตรกวาดชายฝั่งแอฟริกาเหนือ และพัดถล่มมาร์ตินีกและบาร์เบโดสทั่วมหาสมุทรแอตแลนติก

นักประวัติศาสตร์เศรษฐกิจ อัลวาโร เปเรรา ประเมินว่า จากประชากรของลิสบอนที่ประมาณ ๒๐๐,๐๐๐ คน มีผู้เสียชีวิตราว ๓๐,๐๐๐-๔๐,๐๐๐ คน และอีก ๑๐,๐๐๐ คนอาจเสียชีวิตในโมร็อกโก อย่างไรก็ดี การศึกษารายงานร่วมสมัยซึ่งเกี่ยวข้องกับเหตุการณ์แผ่นดินไหวครั้งนี้ใน พ.ศ. ๒๕๕๒ พบว่าตัวเลขนี้คลุมเครือ และยากที่จะแยกจากรายงานการเกิดแผ่นดินไหวท้องถิ่นในช่วงเวลาไล่เลี่ยกัน คือ ๑๘-๑๙ พฤศจิกายน เปเรราประเมินว่ายอดผู้เสียชีวิตทั้งสิ้นในโปรตุเกส สเปนและโมร็อกโกจากแผ่นดินไหว ตลอดจนอัคคีภัยและคลื่นสึนามิที่เกิดตามมาอยู่ที่ ๔๐,๐๐๐ ถึง ๕๐,๐๐๐ คน

ในความเชื่อเรื่องวันสมโภชนักบุญนิกายคาทอลิ (วันที่ ๑ พ.ย. )

คริสต์ศาสนิกชนเชื่อว่าผู้ที่ได้รับการชำระให้บริสุทธิ์แล้วจะได้เกิดบนสวรรค์ บุคคลเหล่านี้จึงถือเป็น “ผู้ศักดิ์สิทธิ์” หรือ “นักบุญ” ซึ่งได้เอาชนะความชั่วร้ายต่าง ๆ บนโลกแล้ว แต่คริสตชนบนโลกยังต้องต่อสู้กับความชั่วร้ายต่อไป จึงควรยึดถือนักบุญเหล่านั้นเป็นแบบอย่างในการดำเนินชีวิต ฝ่ายนักบุญบนสวรรค์ก็มีหน้าที่สำคัญคือการอ้อนวอนขอพรต่อพระเป็นเจ้าเพื่อคริสตชนบนโลก ให้สามารถต่อสู้และเอาชนะความชั่วร้ายได้

นอกจากผู้ที่ได้รับการประกาศเป็นนักบุญอย่างเป็นทางการจากคริสตจักรแล้ว ยังมีผู้ศักดิ์สิทธิ์อีกหลายท่านที่ไม่เป็นที่รู้จัก แต่ได้รับความรอดและสถิตบนสวรรค์ร่วมกับพระเป็นเจ้า การสมโภชนักบุญทั้งหลายจึงเป็นการฉลองเพื่อระลึกถึงความสำคัญของนักบุญทั้งหมดพร้อมกัน