ไม่ธรรมดา!! ตำรับยาพื้นบ้านอีสาน! ผลไม้บ้านๆ แก้อัมพฤกษ์ อัมพาต

สมุนไพรเถาคุย หรือหมากยางป่า ที่ส่วนใหญ่คนคุ้นเคยชื่อนี้กัน มีชื่อท้องถิ่นอื่น ๆ ว่า กะตังกะติ้ว (ภาคกลาง), หมากยาง (ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, สุรินทร์, ศรีสะเกษ, อุบลราชธานี), ตังตู้เครือ (ลำปาง), คุยช้าง (ปราจีนบุรี), คุยหนัง (ระยอง, จันทบุรี), อีคุย (ปัตตานี), โพล้พอ (กะเหรี่ยง-กาญจนบุรี)

อากากือเลาะ (มลายู-ปัตตานี), ต้นคุย เถาคุย เครือ (ไทย), เครือยาง, บักยาง เป็นต้น

ลักษณะของต้นหมากยางป่า

ต้นคุยหรือต้นหมากยางป่า จัดเป็นไม้เถาเนื้อแข็งรอเลื้อยขนาดใหญ่ เลื้อยไปได้ไกลประมาณ 10-15 เมตร มีลำเถาที่ใหญ่และแข็งแรงมาก แตกกิ่งก้านสาขาจำนวนมาก มีมือยึดเกาะ เปลือกลำต้นเกลี้ยงเป็นสีน้ำตาล

ทุกส่วนของต้นจะมีน้ำยางสีขาวขุ่น พบได้ตามป่าดิบชื้น ป่าดิบแล้ง ป่าโปร่ง และป่าเบญจพรรณ เป็นพรรณไม้กลางแจ้งที่ขยายพันธุ์ด้วยเมล็ด

ต้นคุยจะชอบขึ้นพันต้นไม้อื่น ๆ ลูกคุยจำนวนมากจึงมักจะอยู่บนยอดไม้ ทำให้ยากลำบากในการเก็บ ต้องอาศัยคนที่ปีนต้นไม่เก่ง ๆ จึงจะปีนขึ้นไปเก็บมาได้ เถาและก้านเหนียวมากจึงต้องใช้มีดตัด

สรรพคุณลำต้นหมากยางป่า

1.ตำรับยาพื้นบ้านอีสานจะใช้ลำต้นคุยผสมกับลำต้นม้ากระทืบโรง ใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาบำรุงกำลัง และเป็นยาอายุวัฒนะ (ลำต้น)

2.เปลือกต้นมีรสฝาด ใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้อาการปวดศีรษะ (เปลือกต้น)

3.ในประเทศมาเลเซียจะนำรากมาต้มกับน้ำกินเป็นยารักษๅโรคดีซ่านที่เกิดจากโรคมาลาเรีย (ราก)

4.รากมีรสฝาดใช้ต้มดื่มเป็นยาแก้เจ็บคอ เจ็บหน้าอก (ราก)

5.เถา ลำต้น หรือรากนำมาต้มดื่มเป็นยารักษๅโรคบิด (เถา, ลำต้น, ราก)

6.ผลสุกใช้รับประทาน ช่วยหล่อลื่นลำไส้ ทำให้ขับถ่ายได้สะดวก (ผลสุก)

7.ลำต้นใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ตับพิกๅร (ลำต้น)

8.ตำรับยาพื้นบ้านภาคใต้จะใช้ลำต้นนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้น้ำเหลืองเสีย (ลำต้น)

9.ผลดิบมีรสเปรี้ยวฝาด ใช้ผลดิบตากแห้งย่างไฟ แล้วป่นนำมาผสมกับน้ำ ใช้เป็นยาทาแผล (ผลดิบ)

10.ยางใช้สำหรับทาแผล (ยาง)

11.ยางมีรสฝาดร้อน ใช้แก้คุดทะราด และแก้เท้าเป็นหน่อ (ยาง)

12.ลำต้นใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยารักษๅโรคคุดทะราด (ลำต้น)

13.รากนำมาตำให้ละเอียดใช้เป็นยาทาแก้โรคตัวเหลืองในทารก (ราก)

14.ลำต้นใช้ต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้มือเท้าอ่อนเพลีย ส่วนรากและเถาก็มีสรรพคุณแก้มือเท้าอ่อนเพลียได้เช่นกัน (ลำต้น, เถา, ราก)

15.หมอยาพื้นบ้านที่จังหวัดอุบลราชธานีจะใช้เถาคุยนำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้อัมพฤกษ์ อัมพาต (เถา)

16.เถาหรือลำต้นมีรสฝาด นำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ประดงเข้าข้อ ลมขัดในข้อ ลมขัดในกระดูก (เถา, ลำต้น) ส่วนตำรับยาพื้นบ้านภาคกลางจะใช้ลำต้นผสมกับสมุนไพรชนิดอื่น นำมาต้มกับน้ำดื่มเป็นยาแก้ลมคั่งข้อ (ลำต้น)

 

แหล่งที่มา : leangkao.com